Ο Νομός Τρικάλων στις περιοχές με τη μεγαλύτερη γήρανση πληθυσμού

Γράφει ο/η

newsroom

Δημογραφικό «κραχ» στην Ελλάδα βλέπει ο γνωστός (από το μνημόνια) οίκος αξιολόγησης Moody’s!

Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει η Moody’s, η γήρανση του πληθυσμού συνεχίζει να επιταχύνεται στις ανεπτυγμένες οικονομίες, καθώς οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και τα ποσοστά γεννήσεων υποχωρούν. Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων, ο οποίος μετρά το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω έναντι του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας (15-64), αναμένεται να αυξηθεί στο 40% την επόμενη δεκαετία, από 32% το 2023. Αυτό σημαίνει ότι ένας μειούμενος αριθμός εργαζομένων θα υποστηρίζει μια διευρυνόμενη ομάδα συνταξιούχων. Κατά τον οίκο, η Ιταλία, η Ισπανία, η Αυστρία, η Γερμανία, η Ελβετία και η Πορτογαλία θα καταγράψουν τη μεγαλύτερη αύξηση του εξαρτώμενου πληθυσμού τους κατά την περίοδο αυτή, ενώ η Ιαπωνία θα συνεχίσει να καταγράφει τον υψηλότερο δείκτη εξάρτησης (60%), ακολουθούμενη από την Ιταλία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα – για τη χώρα μας θα διαμορφωθεί στο 48% έως το 2035, από περίπου 37% το 2023.

Με άλλα λόγια ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις δραματικές επιπτώσεις που έχει το δημογραφικό και στη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, καταδεικνύοντας ότι τα έως τώρα μέτρα είναι ανεπαρκή για την αντιμετώπισή του.

Δυστυχώς, μεταξύ των περιοχών στις οποίες καταγράφεται η πιο ραγδαία γήρανση του πληθυσμού είναι και ο Νόμος Τρικάλων.

Στη Δημοτική Ενότητα Βεντζίου του Δήμου Γρεβενών, όπως και στην τοπική Κοινότητα Μεσοκώμης του Νομού Ευρυτανίας, από το 2020 έως το 2022 δεν καταγράφηκε ούτε μία γέννηση παρά μόνο θάνατοι. Και δυστυχώς, στη λίστα με τις περιοχές στις οποίες αυτή είναι η νέα πραγματικότητα συμπεριλαμβάνονται συνολικά 27 δημοτικές ενότητες, κυρίως στους Νομούς Τρικάλων, Ευρυτανίας, Γρεβενών, Ιωαννίνων και Αιτωλοακαρνανίας.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών, την τριετία 2011-13 είχαμε 38.500 λιγότερες γεννήσεις από θανάτους ενώ από το 2017 έως το 2019 καταγράφηκαν 143 θάνατοι ανά 100 γεννήσεις. Στην τριετία, όμως, 2020-22 το έλλειμμα διευρύνθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν πλέον 168 θάνατοι ανά 100 γεννήσεις.

Οπως σημειώνουν οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Βύρων Κοτζαμάνης και Βασίλης Παππάς, μια πιο προσεκτική ματιά ανά την Ελλάδα θα αποκαλύψει τις αποκλίσεις της αναλογίας αυτής από τον μέσο εθνικό όρο (1,68 θάνατοι ανά γέννηση), οι οποίες διευρύνονται, περνώντας από τις περιφέρειες στις περιφερειακές ενότητες και στη συνέχεια στους δήμους και τις δημοτικές ενότητες.

Η μεγάλη πλειοψηφία των δημοτικών ενοτήτων του νησιωτικού χώρου – με εξαίρεση το Βόρειο Αιγαίο και τμήμα της Κρήτης –, των αστικών κέντρων, ως και αυτών των μητροπολιτικών περιοχών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, έχουν θετικότατα ή σχετικά ισορροπημένα φυσικά ισοζύγια. Αντίθετα, η ανισορροπία ανάμεσα στις γεννήσεις και τους θανάτους είναι εντονότατη στη μεγάλη πλειοψηφία των δημοτικών ενοτήτων που βρίσκονται στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας μέχρι και την Κεντρική – Αν. Μακεδονία και Θράκη.

«Η αναλογία θανάτων προς γεννήσεις σε εθνικό επίπεδο είναι ήδη ανησυχητική και, όπως δεν αναμένεται να βελτιωθεί τα επόμενα έτη, η επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης του πληθυσμού μας είναι αναπόφευκτη. Το γεγονός όμως ότι στις μισές σχεδόν δημοτικές ενότητες, που βρίσκονται σχεδόν όλες στο ορεινό και ημιορεινό τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας, αντιστοιχούν ήδη 3 ή και περισσότεροι θάνατοι ανά γέννηση προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία. Η υπερ-υπεροχή αυτή των θανάτων έναντι των γεννήσεων, απόρροια κυρίως της γήρανσης του πληθυσμού τους και του περιορισμένου αριθμού ατόμων σε ηλικία δημιουργίας οικογένειας, θέτει βάσιμες αμφιβολίες ως προς τη δυνατότητα επιβράδυνσης της πληθυσμιακής τους συρρίκνωσης, μιας συρρίκνωσης που θα έχει επιπτώσεις και στην κοινωνική και οικονομική τους δυναμική» αναφέρεται στην ανάλυση του Ινστιτούτου.

Ετσι, από τη μια πλευρά έχει κανείς τον Δήμο Θήρας όπου οι γεννήσεις υπερτερούν αρκετά των θανάτων καθώς αντιστοιχούν δύο γεννήσεις ανά έναν θάνατο. Αποτελεί, όμως, μια από τις εξαιρέσεις του… δημογραφικού κανόνα όπως αυτός έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Σε 49 δήμους, που αποτελούν το 15% του συνόλου της χώρας, καταγράφονται περισσότεροι από 4 θάνατοι ανά γέννηση, σε 20 δε από αυτούς ο αριθμός αυτός φτάνει τους 6 ή και περισσότερους.