Ουραγός στους μισθούς η ελληνική περιφέρεια

Γράφει ο/η

newsroom

Αυξάνονται οι μισθολογικές ανισότητες στην Ελλάδα, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στην έκδοσή του «Οικονομικές Εξελίξεις, τεύχος 58».

Συγκεκριμένα, το 2022 η μισθολογική κατάσταση των ελληνικών περιφερειών επιδεινώθηκε αισθητά, με σαφή απόκλιση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Αττική εξακολουθεί να εμφανίζει υψηλότερα επίπεδα μισθών σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα, ωστόσο δεν κατορθώνει να συγκλίνει με τα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα της Δυτικής Ευρώπης.

Παράλληλα, η συνολική θέση της Ελλάδας έχει πλέον μετατοπιστεί προς την κατηγορία των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, όπως υπογραμμίζει το ΚΕΠΕ, που επισημαίνει ότι αυτές οι χώρες, από το 2022 έχουν βελτιωθεί σημαντικά και σε πολλές περιπτώσεις την έχουν ξεπεράσει.

Η εξέλιξη αυτή αντανακλά την παρατεταμένη επίδραση της πολυετούς οικονομικής κρίσης, τη μακροχρόνια συγκράτηση των μισθών, που επιβλήθηκε από τις πολιτικές δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς και την ασθενή επενδυτική δραστηριότητα, που θα μπορούσε να στηρίξει τη μετάβαση σε κλάδους υψηλής παραγωγικότητας.

Σε αντίθεση, οι περιφέρειες της Ανατολικής Ευρώπης φαίνεται να ενσωματώνονται πιο αποτελεσματικά στις απαιτήσεις των διεθνών αγορών, αξιοποιώντας καλύτερα τις επενδυτικές ευκαιρίες και τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα.

Μεταξύ των 237 περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ27), οι ελληνικές καταλαμβάνουν πλέον τις τελευταίες θέσεις ως προς το επίπεδο του μέσου μισθού. Το 2009, η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου βρισκόταν στην 202η θέση, ενώ το 2022 κατατάσσεται στην 237η, δηλαδή στην τελευταία. Αντίστοιχα, η περιφέρεια Ηπείρου ακολουθεί στην προτελευταία θέση (236η). Και ακριβώς πιο πάνω, στη 235^η θέση βρίσκεται η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία έχασε 31 θέσεις σε σχέση με το 2009 (τότε βρισκόταν στην 204^η).

Κατά μέσο όρο, την περίοδο 2009-­2022, οι ελληνικές περιφέρειες έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 40 θέσεις στην ευρωπαϊκή κατάταξη.

Τα δεδομένα αυτά συμβαδίζουν με προηγούμενες έρευνες, που έχουν καταδείξει τη χαμηλή αγοραστική δύναμη των μισθών στην Ελλάδα. Συνολικά, τα στοιχεία αποτυπώνουν τη διαχρονική καθήλωση των αποδοχών στη χώρα και αντανακλούν την επιδεινούμενη κοινωνικοοικονομική κατάσταση των εργαζομένων, των οποίων το εισόδημα εξαρτάται κυρίως από τη μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα.

Η καθήλωση των  μισθών, η μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, η υποαπασχόληση και η ετεροαπασχόληση, η έλλειψη ποιοτικών θέσεων εργασίας, τροφοδοτούν την πληθυσμιακή αποψίλωση, ιδίως στις φτωχότερες περιφέρειες. Στον αντίποδα, δημιουργούνται πιέσεις σε αστικές περιοχές, ενώ αναπαράγεται ο φαύλος κύκλος των ανισοτήτων.

Σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΠΕ,  απαιτούνται αποτελεσματικές πολιτικές συνοχής, με έμφαση στις επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο, υποδομές, καινοτομία και, κυριότερα, στην αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος, ώστε να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα και να ενισχυθεί η μακροπρόθεσμη σύγκλιση.

Υπό αυτό το πρίσμα, η περίπτωση της Ελλάδας είναι ιδιαιτέρως ενδεικτική, αλλά και εξαιρετικά αποθαρρυντική, τονίζει η έρευνα.